Wywiad z Mitsune

W lutym 2022 roku Mitsune, zespół kierowany przez trzy kobiety grające na shamisenach, wydał drugi album Hazama. Trzy frontmanki, Shiomi Kawaguchi, Tina Kopp i Youka Snell, uprzejmie poświęciły trochę czasu, by odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących tego albumu, występów i innych tematów.


Witam wszystkich. Ponieważ jest to wasz pierwszy wywiad z JaME, proszę, przedstawicie się naszym czytelnikom?

Youka: Cześć, czytelnicy JaME! Jesteśmy Mitsune, kierowanym przez kobiety zespołem shamisenowem z Berlina, z członkami z Japonii, Niemiec, Australii i Grecji. Dzisiaj rozmawiacie z liderkami z shamisenowego trio, Shiomi, Tiną i Youką.

Mitsune powstało w 2018 roku. Jak się spotkałyście i jak powstało Mitsune?

Tina: Nasza trójka - Shiomi, Youka i Tina - spotkała się w Berlinie, ponieważ szukałyśmy innych entuzjastek shamisenu. Naszym pierwszym występem był wernisaż wystawy w Bremie i wspólne granie spodobało się nam tak bardzo, że postanowiłyśmy założyć stałe trio. Szybko zaczęłyśmy pisać naszą własną muzykę, odchodząc od tradycyjnego shamisenowego repertuaru. Wszystkie jesteśmy artystkami, które grają na innych instrumentach oprócz shamisenu (Youka skrzypce, Shiomi flet i klarnet, Tina gitara), i w swojej karierze miałyśmy kontakt z różnymi stylami muzycznymi. Jako Mitsune, spędziłyśmy kilka ostatnich lat na rozwijaniu muzyki, która zarówno honoruje, jak i rzuca wyzwanie tradycyjnym stylom shamisenu, czerpiąc inspiracje z muzyki Bliskiego Wschodu, jazzu, metalu, bluegrassu, muzyki klasycznej i filmowej, żeby wymienić tylko kilka. W ciągu ostatnich lat zespół poszerzył się o sekcję rytmiczną perkusji i kontrabasu. Daje nam to o wiele więcej możliwości i wspaniale uzupełnia shamisenowe trio.

Prawie wszyscy pochodzicie z różnych krajów. Jak działa współpraca I komunikacja między wami?

Youka: Naszym wspólnym językiem jest angielski, chociaż od czasu do czasu komunikujemy się również w różnych językach, w tym japońskim i niemieckim. Ale zawsze znajdujemy wspólną przestrzeń w muzyce, a większość naszej komunikacji odbywa się poprzez muzykę i śmiech.

W lutym ukazał się wasz drugi album Hazama. Czy album ten podąża za jakąś koncepcją – a jeśli tak, to jak ona wygląda? I co kryje się za tytułem "Hazama"?

Tina: Słowo "Hazama" można przetłumaczyć z japońskiego z grubsza jako "pomiędzy" i opisuje uczucie bycia w zawieszeniu, uwięzionym między światami. Album ten jest eksploracją doświadczeń Mitsune jako międzykulturowej grupy żyjącej w swoistej „kulturowej pustce”. To ciągłe poczucie bycia pomiędzy jest zarówno wyzwaniem, jak i pięknem. Zespół chciał uchwycić esencję tego uczucia, czerpać z piękna, które może wytworzyć, i dobrze się nim bawić.

Słuchając piosenki Maru, poczuliśmy się jak na letnim, japońskim festiwalu. Co myślałyście podczas pisania tej piosenki?

Shiomi: Kiedy pisałam piosenkę – podczas pierwszego lockdownu w Berlinie – bardzo brakowało mi kontaktu z ludźmi. Czułam się samotna, było mniej rzeczywistości i czułam się jak w złym śnie. Martwiłam się o moją rodzinę i przyjaciół, o których nie miałam wtedy dużo informacji, jak sobie radzą. Moją nadzieją było móc ponownie trzymać się za ręce, znów razem śpiewać i tańczyć. Chciałam połączyć energię wspólnego śpiewu naszego trio z mieszanką rymów japońskich i latynoamerykańskich, z perkusją i kontrabasem. Muzyka Mitsune to połączenie ludzi, kultur i świata.

Jakimi kryteriami kierujecie się przy wyborze piosenek folkowych?

Shiomi: Czerpiemy nie tylko z folkowych piosenek, ale także z wielu innych gatunków muzycznych. Zwykle za pośrednictwem rekomendacji znajomych lub radia, DJ-ów, odkryć podczas wycieczek, muzyki barowej, sklepów płytowych, koncertów, przypadkowych wyszukiwani w internecie, jest tak wiele miejsc! Szczególnie pomocna jest wymiana z innymi muzykami, ciągle rozmawiamy o muzyce, dzięki czemu wciąż odkrywamy coś wspaniałego – to bardzo ekscytujące. Jestem zawsze otwarta na muzykę folkową, starą lub nową, znaną lub nie. Jeżeli jest dobra, to jest dobra!

Który utwór z nowego albumu poleciłybyście ludziom, którzy nigdy wcześniej o was nie słyszeli - i którzy mogą nie znać brzmienia shamisenu?

Tina: Kaigara Bushi to świetne wprowadzenie, ponieważ zaczyna się od dość tradycyjnego podejścia do japońskiej piosenki folkowej, ale potem eksploruje ją z zupełnie innego, fajnego kierunku, a w ostatnich kilku taktach ponownie odtwarza oryginalny motyw.

Shiomi: Cały album można zdecydowanie polecić dla nowicjuszy shamisenu! Po koncercie inauguracyjnym naszego albumu, nawet japońscy goście podchodzili do nas i powiedzieli, że nie byli zainteresowani tak tradycyjnym instrumentem, ale dzięki naszej muzyce byli bardzo podekscytowani i zaciekawieni shamisenem, nawet tęsknili za Japonią. Nowy album kryje wspaniałą esencję za dźwiękami stworzonymi przez wszystkich naszych członków. Jest to mieszanina tradycji i współczesności, dlatego polecamy go nie tylko miłośnikom tradycyjnej muzyki.

Piszecie także własne utwory. Co jest dla was inspiracją?

Shiomi: Inspirowały mnie moje uczucia i przemyślenia w rożnych sytuacjach życiowych. Również przez nowe rzeczy, które chcę spróbować z Mitsune, na przykład śpiewanie w harmoniach wokalnych lub pozostawienie partii solowej jakiemuś członkowi zespołu. Uważam, że to ekscytujące, kiedy gramy razem, a wykonanie moich piosenek staje się o wiele barwniejsze i wszechstronniejsze, kiedy gramy razem.

Jak ogólnie wygląda proces pisania? Czy każdy z was pisze swoją część, czy piszecie je w całości razem?

Youka: Zwykle jeden z nas ma pomysł i najpierw przynosi go do shamisenowego trio – może to być wszystko, od fragmentu melodii po w pełni rozwiniętą aranżację. Pracujemy nad tym w trójkę, dopóki nie jesteśmy zadowolone ze struktury i aranżacji, a następnie przekazujemy to do sekcji rytmicznej, aby dodać groove i polot. Czerpiemy inspirację z rzeczy emocjonalnych i konceptualnych – osobiste historie, świętowanie, żal, natura, różne skale i strojenia, faktury dźwiękowe, rytmów. Głównie inspiruje nas wspólna gra i poczucie wspólnoty, które mamy jako grupa.

Istnieją trzy podstawowe strojenia do grania na shamisenie (honchoushi, niagari i sansagari). Wyjaśnijcie pokrótce różnice i jakie strojenie lubicie najbardziej. W jakim stopniu wasze preferencje dotyczące strojenia wpływają na proces pisania?

Tina: Tylko na nowym albumie są cztery różne strojenia, a nawet więcej, jeśli weźmie się pod uwagę nie tylko wzajemne strojenie strun, ale także podstawowe nuty. Shamisen został pierwotnie stworzony jako instrument towarzyszący wokalowi i był zawsze dostrajany do wysokości głosu. Honchoushi opisuje podstawowe strojenie, w którym nuty strojone są I-IV-I. W niagari druga struna jest nastrojona do piątej (I-V-I), a w sansagari trzecia struna jest obniżona, I-IV-VII. Większość utworów, jakie gramy, jest w niagari. Ale gramy też w różnych specjalnych strojeniach które całkowicie odbiegają od tych klasycznych. Dosłownie dopasowujemy strojenie do nastroju piosenki.

Stworzyliście animację poklatkową do piosenki tytułowej Hazama. Jak do tego doszło i dlaczego zdecydowaliście się użyć tej skomplikowanej techniki?

Tina: Gdy Shiomi skończyła pracę nad okładką albumu, od razu zapragnęłam ożywić te postacie i sprawić, by zagrały naszą muzykę. Dzięki animacji poklatkowej mieliśmy okazję zanurzyć się w poczuciu “hazamy”, znaleźć się w limbo, zagubić i złożyć elementy z powrotem, znaleźć przestrzeń przynależności, której wcześniej nie mogliśmy sobie wyobrazić. Cała nasza trójka wniosła pomysły i ręcznie wykonane elementy do tego teledysku, a scenografie berlińskiej artystki Sabine Sikory umieściły to wszystko we własnym wszechświecie.


Czy jako artyści wyrażacie się przede wszystkim poprzez muzykę, czy też wyobrażacie sobie włączenie w swoje występy innych form sztuki (np. filmy poklatkowe, malarstwo, sztuki performatywne)?

Youka: Zdecydowanie, uwielbiamy włączać do naszej ekspresji inne formy sztuki. Obecnie współpracujemy z artystą VR z USA nad animacją VR do jednej z naszych piosenek. Shiomi jest wykształconą rzeźbiarką i bardzo utalentowaną w mediach wizualnych – stworzyła warstwę graficzną na okładkę naszego albumu i całą szatę graficzną singli Maru, Fusako no Hula i Kaigara Bushi. Tina jest także utalentowaną animatorką i projektantką graficzną (stworzyła animację poklatkową do Hazama), a ja także spełniam się jako dyrektorka artystyczna/stylistka. Mamy wiec w zanadrzu ogromną pulę talentów wizualnych!

Ostatnie lata były trudne dla branży eventowej i artystów. Jakie są wasze doświadczenia? Jakie konkretne wyzwania musieliście pokonać? Czy ten czas przyniósł może też coś pozytywnego?

Tina: Po pierwsze, ten czas jeszcze bardziej umocnił naszą przyjaźń. Troska o wszystkich członków zespołu i ich zdrowie miały najwyższy priorytet. Ostatnie lata były bardzo stresujące finansowo i psychicznie. Ale w tym czasie byliśmy też w stanie intensywnie pracować nad nowymi utworami i nagraniami na nowy album. Wiemy, że jest w nas coś więcej niż tylko muzyczna wymiana. Przeszliśmy przez to razem i zawsze się wspieraliśmy.

Z okazji wydania albumu 18 lutego zorganizowaliście koncert w Badehaus Berlin. Czy możecie opisać ten koncert?

Youka: Koncert inauguracyjny był niesamowity! Zaprezentowaliśmy większość piosenek z naszego albumu, plus kilka specjalnych dodatków, jak muzykę w historycznym stylu tsugaru jonkara i wiązankę naszych ulubionych rockowych/metalowych piosenek. Nasze koncerty to zawsze uczta dla oczu – nie żałujemy scenografii, oświetlenia, kostiumów i makijażu. Chcemy, żeby publiczność doświadczyła fantazji, nie tylko muzycznie, ale wszystkimi zmysłami.

Jakie są wasze oczekiwania i życzenia związane z wydaniem drugiego albumu Hazama?

Youka: Przede wszystkim, chcielibyśmy zagrać na scenach całego świata, dzielić się naszą muzyką, wymieniać energią z publicznością i dzielić magią shamisenu z ludźmi z bliska i daleka.

Bardzo dziękuję za rozmowę. Na koniec, zostawcie wiadomość naszym czytelnikom!

Tina: Uwielbiamy dzielić się z wami naszym entuzjazmem do shamisenowej muzyki. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o nas lub spotkać się z nami osobiście, możecie znaleźć aktualności na naszej stronie internetowej lub zajrzeć na nasz Facebook lub Instagram (@mitsunemusic). Jeśli macie jakieś życzenia lub prośby dotyczące tego, co moglibyśmy zrobić z muzyką shamisenową, dajcie nam znać! Kto wie, może je spełnimy. Jest tak wiele wspaniałych stylów muzycznych i instrumentów na świecie do odkrycia i doświadczenia, cieszymy się każdym i zapraszamy do przyłączenia się do nas.


JaME chciałoby podziękować Mitsune i NuzzComm Music Office za wywiad.

Poniżej można obejrzeć koncertowe wideo do Fusako no Hula.