Globalizacja visual kei: Rozkwit visual kei - Europa, Oceania i Azja Wschodnia

Mimo, że zainteresowanie visual kei na międzynarodowych rynkach powiększało się niemal wszędzie na równym poziomie, artyści visual kei od momentu, gdy rozpoczęli występować na Zachodzie, przez ponad dwa lata nie podróżowali nigdzie poza Stanami Zjednoczonymi. Pionierem, który wystąpił jako pierwszy w Europie w roku 2004, a następnie w Meksyku w 2005, był BLOOD. Jak Kiwamu wytłumaczył, pokazał innym zespołom, że występy za granicą były możliwe do wykonania¹. Stało się szybko rzeczą oczywistą, że europejscy fani stanowią dużą grupę i jeszcze tego samego roku mogli zobaczyć łącznie szesnaście koncertów pięciu różnych zespołów. Od tego momentu zainteresowanie scena powiększyło się, obejmując coraz więcej krajów i koncertów.

Rozkwit visual kei w Europie

Krótko po inicjalnej trasie BLOOD w Europie, scena visual kei w Europie Zachodniej ujrzała wielu nowych artystów chcących zbudować sobie własny zagraniczny fandom. W roku 2004 europejscy fani zobaczyli KISAKI PROJECT, Eve of Destiny i D'espairsRay².

Kolejne lata przyniosły znacznie więcej: nie tylko w znaczeniu nowych zespołów i koncertów, ale także występów w kolejnych krajach. Pomimo, że główne lokalizacje koncertów pozostawały w Niemczech i Francji, artyści występowali również w mniejszych krajach jak Austria, Szwecja i inne. Ten rok obfitował licznie w zespoły, włączając w to kagerou i MUCC. W 2005 roku, dzięki swojemu udziałowi na festiwalach MTV rock am ring i rock im park w Niemczech, DIR EN GREY również pomógł zainicjować przyszłą współpracę koncertową z visualowymi i nievisualowymi artystami.

W roku 2006 liczba koncertów niemalże potroiła się w porównaniu z rokiem ubiegłym. W Europie odbyło się 76 występów, czyli ponad dwa razy więcej niż w Stanach Zjednoczonych. Ponadto, odbyło się znacznie więcej tras koncertowych niż w poprzednich latach, włączając w to trasy Calmando Qual, D'espairsRay i kagerou, którzy byli jednymi z kilku zespołów, którzy przemierzyli Europę tego roku.
W tym właśnie roku w Polsce zostało założone Ukiyo-e, organizacja non-profit, która do tej pory zorganizowała ponad dwadzieścia koncertów w kraju³. Dzięki nim odbyły się koncerty m.in. takich zespołów jak Plastic Tree, Gram∞Maria i ∀NTI FEMINISM. Ukiyo-e z czasem poszerzyło swoją działalność i zorganizowało koncerty również w innych krajach, jednak wczesny napływ visual kei w Polsce może być przypisany głownie ich pracy oraz kilku innych małych promotorów.

Rok 2007 był w zasadzie radosny dla europejski fanów. Pomimo liczby odwołanych koncertów, Europa osiągnęła poziom szczytowy dzięki występom dwudziestu trzech różnych zespołów, co uczyniło ten rok rekordowym pod względem ilości koncertów pojedynczych artystów. Wciąż jeszcze nie było roku, który przewyższyłby rok 2007. Co ciekawe, to był również rok, w którym także Stany Zjednoczone odnotowały największą ilość odwiedzin artystów, co w dużej mierze zawdzięcza się imprezie Jrock Revolution.
Wraz ze wzrostem ilości koncertów, Europa odnotowała również pojawienie się imprez, na których wystąpiło kilka zespołów, w tym J-Shock i Jrock Invasion w 2007. Podobnie jak w Stanach Zjednoczonych, visual kei wkrótce zaczęło przesączać się do muzyki mainstreamowej. Dzięki kilku udanym festiwalom, na których wstępowali zarówno artyści nievisualowi jak i artyści visual kei, będący wciąż świeży w pamięci ludzi, ilość zaproszeń na tego typu imprezy zwiększyła się. MUCC i girugamesh wystąpili na metalowym festiwalu Tuska Open Air w Finlandii. Zaś MUCC dodatkowo został zaproszony na Sweden Rock Festival oraz na europejską trasę Rockstar Taste of Chaos, która odbyła się pomiędzy rokiem 2007 a 2008.

Lata 2008 i 2009 były również rekordowe pod względem ilości występów, z czego w każdym przekroczono barierę 100 koncertów, zaś 2009 r. osiągnął liczbę aż 160. W ciągu tych dwóch lat fani zobaczyli sporo popularnych artystów visual kei, w tym An Cafe, Kagrrę,, Dio - distraught overlord i wiele innych.

Europa Zachodnia






W roku 2009 nastąpił wzrost aktywności w Europie Środkowej i Wschodniej oraz Rosji. Mimo, że Polska widziała już wcześniej sporą ilość razy artystów visual kei, prawie żadne inne kraje Europy Środkowej i Wschodniej nie miały takiego napływu japońskich muzyków. W rezultacie, w ciągu dwóch następnych lat, w czasie gdy w niektórych krajach Europy Zachodniej aktywność koncertowa zaczęła spadać, w Rosji i jej sąsiadujących krajach zaczęła ona wzrastać wraz z ilością zespołów, które chętnie odpowiadały na zapotrzebowania fanów. Wzrost w tych regionach Europy pokrywa się wraz ze zwiększeniem się ilości użytkowników Internetu, gdzie w niektórych krajach w ciągu zaledwie dwóch lat odnotowano skok o 15%⁴ oraz zwiększeniem się popularności japońskiej animacji⁵.

Mimo, że jest to wyłącznie oparte na domysłach, to można spróbować określić przyczyny tak nagłego wzrostu aktywności, ale najprawdopodobniej głównym powodem jest Internet. Jak podaje Bank Światowy, od 2006 do 2008 roku, użytkowanie Internetu w wielu krajach Europy Środkowej i Wschodniej oraz Rosji wzrosło⁶. Dla przykładu, tak wygląda wzrost dla wybranych krajów: Rosja 13%, Słowacja 17%, Węgry 14%, Czechy 13% i Polska 9%. Liczby te są znacznie większe niż w wielu bardziej rozwiniętych krajach jak Stany Zjednoczone czy Niemcy, które wzrosły zaledwie o 5%. Jednakże wzrost ten nie obejmuje całej Europy Środkowej i Wschodniej, podobnie również poziom rozwoju kraju nie może prawdziwie określać tegoż wzrostu - niektóre kraje, jak Słowenia czy Łotwa, również odnotowały niewiele większy wzrost niż 5%.

Inne powody, którym można przypisać wzrost aktywności od roku 2008, to powstanie Kohaku Music⁷, promującego visual kei w regionie Europy Środkowej i Wschodniej oraz na Bałkanach oraz zainteresowanie poszczególnych zespołów koncertami w tych miejscach, w celu zapoznania się z potrzebami fanów.

Europa Środkowa i Wschodnia oraz Rosja




Przedstawiając na wykresach aktywność koncertową, zarówno tą w Europie Zachodniej jak i Środkowej oraz Wschodniej wraz z Rosją w ciągu podanych ram czasowych, można zauważyć jej znaczny wzrost w niektórych krajach, a tylko w kilku latach jej spadek. Pomimo tego wahania, zespoły nie przejawiają oznak spowolnienia swojej zagranicznej działalności na całym świecie, co może potwierdzać wiele występów, które już miały miejsce w roku 2011.


Visual kei w Azji Wschodniej

Pierwsza zagraniczna aktywność visual kei rozpoczęła się niedaleko miejsca jego powstania. Trasa LUNA SEA w 1999 roku była pierwszą udokumentowaną działalnością visual kei poza Japonią. Trasa, która składała się z trzech koncertów rozpoczęła się na Tajwanie, a skończyła w Szanghaju⁸. Nie byli jednak jedynym zespołem, który odwiedził zachodnich sąsiadów w tym roku, gdyż Laputa i GUNIW TOOLS oraz pare innych grup wystąpiło na Rock 'n' Roll Circuit 1999 w Hong Kongu⁹.

W przeciągu dwóch kolejnych lat kraje Azji Wschodniej widziały trochę występów, włączając w to występ Dué le quartz na ROCK ON w 2001 roku¹⁰, a także późniejszą trasę Dué le quartz, Kagrry i kagerou¹¹. Rok 2002 przyniósł ze sobą pierwszy koncert DIR EN GREY wraz z ich trasą Japanese Fucker Family, która objęła trzy kraje tego regionu¹².

Minęło kilka cichych lat od 2002 roku, zanim kolejny artysta visual kei wyruszył do Azji Wschodniej. W roku Nookicky przełamało ciszę wraz z COCONUT JUICE PARTY w Hong Kongu¹³. Rok później machine pojechało do Korei, by zagrać na Korea-Japan Friendship Live Vol-5¹⁴.

W styczniu 2007 roku w Południowej Korei odbyła się impreza Shinrabanshou, na której wystąpili ayabie, SCREW, SERIAL⇔NUMBER i Wizard. Zaś latem zespoły jealkb i LM.C pojawiły się na FORMOZ FESTIVAL 2007 na Tajwanie, grając obok wielu nievisualowych artystów, takich jak HEAD PHONES PRESIDENT i YMCK¹⁵.

Pomiędzy latami 2008 i 2009 fani w Południowej Korei, Tajlandii, Chinach i Tajwanie mieli możliwość zobaczenia siedmiu visualowych występów, włączając w to MIYAVIego, X JAPAN, VAMPS, a także ponowny koncert LM.C wraz z Plastic Tree na tajwańskim festiwalu FORMOZ 2008¹⁶.

Rok 2010 był rokiem bardzo aktywnym głównie dla chińskich i tajwańskich fanów, którzy otrzymali możliwość wybrania się na koncerty różnych artystów, w tym DIR EN GREY i D'espairsRay¹⁷



Jak udowadnia powyższy wykres, sytuacja Azji Wschodniej często zmieniała się w ciągu ostatniej dekady. Pomimo, że w tym regionie aktywność artystów visual kei pozostaje wyparta przez większość krajów zachodnich, to ma on znaczącą historię z wieloma godnymi odnotowania występami.


Visual kei w Oceanii

Ponieważ Oceania jest często pomijana w światowych trasach i zagranicznych solowych koncertach artystów visual kei, stała się najbardziej "poszkodowanym" regionem świata pod względem aktywności muzyków tego gatunku. Pomimo jej bliskiego położenia wobec Japonii, istnieją różne powody, dla których działalność koncertowa jest nikła Jednym z nich może być tym obawa, że w regionie Oceanii nie istnieje silny fandom. W badaniu opinii fanów na temat globalizacji visual kei wzięło udział zaledwie sześćdziesięciu sześciu fanów z tego regionu.

Od roku 2008 do dziś tylko kilku artystów odwiedziło Australię i okoliczne kraje, w tym BLOOD, GPKISM i MIYAVI. Historia koncertów w Australii, Nowej Zelandii i sąsiadujących krajów Oceanii sięgaja zaledwie trzy i pół roku wstecz oraz obejmuje niewiele ponad dziesięć występów¹⁸, ale być może w przyszłości to się zmieni. Kaoru z DIR EN GREY powiedział, że zespół jest zainteresowany zagraniem w przyszłości w Australii¹⁹. Co więcej, zaproszenie MIYAVIego na One Movement Music Showcase wytwórni EMI w 2010 roku²⁰ pozostawia miejsce na nadzieję, że w przyszłych latach więcej artystów visual kei będzie proszona o występy w tym regionie świata.


W kolejnej części...

Bądźcie z nami w przyszłą niedzielę, kiedy JaME opublikuje wywiady z ludźmi, którzy nie tylko grali w zespołach visual kei, ale także z nimi współpracowali, by dowiedzieć się, jak działa świat muzyki z ich punktu widzenia.

_______________________________________________________________


Nota od autora: Pomimo, że starałam się stworzyć dokładne sprawozdanie z aktywności visual kei za granicą, to nie jestem ekspertem i nie mogę zagwarantować, że jest ono idealne. Mogą być artyści, których oznaczyłam jako "visual kei", a z czym czytelnicy mogą się nie zgodzić i odwrotnie. Mam nadzieję, że ta historia będzie dla Was użyteczna, wnikliwa i dokładna na tyle ile jest to tylko możliwe. Z góry przepraszam jednak, jeśli w tekście znajdą się jakieś niedociągnięcia.


1] Wywiad mailowy przeprowadzony z Kiwamu ze Starwave Records przeprowadzony 13.02.2011
[2, 16, 17, 18] JaME Schedule [dok. elektr.] http://www.jame-world.com/us/schedule.html [dostęp: 2011]
[3] Past [dok. elektr.] http://ukiyo-e.ovh.org/past.php [dostęp: 2011]
[4,6] Internet Users as Percentage of Population [dok. elektr.] http://www.google.com/publicdata?ds=wb-wdi&met=it_net_user_p2&idim=country:RUS&dl=en&hl=en&q=internet+usage+in+russia [dostęp: 1.04.2011]
[5] Allison Anne (2006) Millennial Monsters. Berkeley: University of California Press. s. 165
[7] Kohaku Music [dok. elektr.] http://www.kohakumusic.com [dostęp: 2011]
[8] Luna Sea Official Home Page [dok. elektr.] http://www.lunasea.jp [dostęp: 2011]
[9] Hong Kong Tourism Board Japan (2011) Rock ‘n’ Roll Circuit in Hong Kong [dok. elektr.] http://www.discoverhongkong.com/jpn/news/rockcircuit.html [dostęp: 2011]
[10] Due le Quartz [dok. elektr.] http://ja.wikipedia.org/wiki/Du%C3%A9_le_quartz [dostęp: 02.06.2011]
[11] King Records Official Site: Kagrra, [dok. elektr.] http://www.kingrecords.co.jp/cs/artist/artist.aspx?artist=35401 [dostęp: 2011]
[12] Dir en Grey Official Site: Timeline [dok. elektr.] http://www.direngrey.co.jp/english/e-timeline/2002.html [dostęp: 2011]
[13] Nookicky HK Live 2005 [dok. elektr.] http://ent.fightclub.com.pk/text/t-138512-p-1.html [dostęp: 2011]
[14] Machine Infinity [dok. elektr.] http://machine69.underfreak.net/sections/liveinfo/liveinfo_eng.html [dostęp: 2011
[15] Natalie (2007) April wadai no Taiwan Rock Festival ni tsuka syutsuen [dok. elektr.] http://natalie.mu/music/news/2307 [dostęp: 01.06.2011]
[19] Chad Bowar (2011) Dir en Grey Interview: A Conversation with Guitarist Kaoru [dok. elektr.]http://heavymetal.about.com/od/interviews/a/direngreyinterv.htm [dostęp: 01.06.2011]
[20] EMI’s One Movement Music Showcase - Come Along! [dok. elektr.] http://www.theinsoundfromwayout.com/2010/10/one-movement-2010 [dostęp: 01.06.2011]